Sinds 2022 draait het project Wereldmeiden – Wereldgozers MDT in verschillende gemeenten in Nederland. In dit project laten jongeren tussen de 14 en 28 jaar, die in Nederland geboren zijn, jongeren met een vluchtelingenstatus kennismaken met het sport- en beweegaanbod binnen hun gemeente. Dit gebeurt o.a. via een sportcarrousel en het samen langsgaan bij sportverenigingen.
Wat is de insteek van Wereldmeiden – Wereldgozers MDT? Op een gezonde, leuke en sportieve manier elkaar én elkaars cultuur leren kennen, nieuwe sociale contacten op doen en de jongeren kennis laten maken met de sport en de sportinfrastructuur in Nederland. Het project wordt ook goed ontvangen door de jongeren zelf. Uit onderzoek van Mulier Instituut uit 2024 blijkt namelijk dat het project zowel door deelnemers als buddy’s zeer positief wordt beoordeeld. Zij geven het project gemiddeld een cijfer tussen de 7,5 en 8,9.
Bijna alle provinciale sportorganisaties leveren een bijdrage aan dit project, bijvoorbeeld door provinciale en/of gemeentelijke coördinatie. In dit artikel kijken we samen met Rian Spaan en Maxime Smits (SSNB), Alex van de Vosse (Sportnetwerk Overijssel) en Miranda Wassink (Gelderse Sport Federatie) naar hun rol binnen en de impact van Wereldmeiden – Wereldgozers MDT en hoe Sportkracht12 bijdraagt aan onderlinge samenwerking.
In Noord-Brabant wordt het project in drie gemeenten met succes uitgevoerd: Roosendaal, Eindhoven en Land van Cuijk. Rian Spaan, provinciaal coördinator, is zeer trots.
“Er hebben in totaal al meer dan 80 jongeren met een vluchtelingenstatus in drie gemeenten meegedaan aan dit project én er hebben ook zo’n 80 buddy’s deze jongeren meegenomen naar de verschillende sportclubs”.
Rian Spaan, provinciaal coördinator Noord-Brabant
In gemeente Roosendaal en Eindhoven zijn zelfs al verschillende extra rondes gedraaid, omdat de vraag vanuit de jongeren hoog was. Maxime Smits, lokale projectleider in gemeente Roosendaal, vertelt: “Door die sportieve activiteiten merken we dat het voor de jongeren met vluchtelingenstatus steeds gemakkelijker gaat om hun plekje te vinden in onze samenleving. In gemeente Roosendaal vinden we daarnaast ook nog eens gelijk de goede verbinding met de verenigingen”.
Dat het project jongeren uitnodigt tot meer en blijvend bewegen, wordt ook in gemeente Eindhoven opgemerkt. Zo zijn vier oud-deelnemers eind voorjaar 2024 na het traject Wereldgozers lid geworden van voetbalvereniging VV Gestel, na wat ondersteuning vanuit de lokale buurtsportcoach. Een jaar later is deze groep al gegroeid tot meer dan 15 jongeren.
Binnen de provincie Gelderland hebben inmiddels al 14 rondes in 5 verschillende gemeenten plaatsgevonden. Anneke Neijenhuis, provinciaal coördinator: “Sporten en bewegen wordt gezien als een krachtig middel voor diverse doeleinden. De gemeenten die aanhaken, geven aan dat ze merken dat het sporten en bewegen mooie kansen biedt om een isolement te doorbreken. Daardoor heeft het project een positieve invloed op zowel gezondheid, participatie als het opdoen van nieuwe sociale contacten”.
Binnen de Gelderse gemeenten merken ze ook op dat er, naarmate de tijd verstrijkt, tijdens het sporten en bewegen onderling steeds meer verbinding ontstaat tussen de jongeren.
“Tijdens dit maatjesproject leren de jongeren heel veel van en over elkaar. Successen worden met elkaar gevierd, maar er wordt ook samen gebaald wanneer het even niet gaat zoals ze misschien van tevoren hadden gedacht. De jongeren worden gedurende het project steeds energieker en er hangt een positieve sfeer. Hierdoor groeit het vertrouwen van de jongeren en ontstaat er steeds meer motivatie om ook aan andere activiteiten deel te gaan nemen”
Anneke Neijenhuis, provinciaal coördinator Gelderland
Alex van de Vosse ziet ook in de provincie Overijssel dat het project succesvol is. Inmiddels hebben er, verdeeld over 6 gemeenten, al meer dan 25 rondes gedraaid. Alex vertelt over dit succes: “Het project is een win-win; enerzijds geeft het project jongeren een zinvolle invulling van hun maatschappelijke diensttijd en anderzijds helpt het jonge vluchtelingen te ‘landen’ in Nederland. Door samen te sporten, voelen zij zich sneller thuis in Nederland. Als provinciale sportorganisatie hebben wij hierin een coördinerende rol. De uitvoering ligt echter bij lokale partijen. In de praktijk zijn dit veelal welzijns- en onderwijsinstellingen”. Het werken met lokale partijen, zorgt ervoor dat de doelgroep gemakkelijker gevonden en aangespoord wordt om mee te doen aan dit project.
Ondanks het succes van het project, zijn er nog voldoende onderdelen waarop winst te behalen valt. Een aantal provinciale coördinatoren, waaronder in Noord-Brabant, valt bijvoorbeeld op dat er nog een slag kan worden geslagen in het structureel in beweging houden van de jongeren na afloop van deelname aan Wereldmeiden – Wereldgozers MDT. Zij geven daarbij aan dat de doorstroom naar bestaand sport- en beweegaanbod namelijk nog niet altijd voldoende plaatsvindt, ondanks dat de gemeenten mogelijke drempels hiervoor proberen te verlagen (bijvoorbeeld financiële drempels door Stichting Leergeld, Jeugdfonds Sport & Cultuur en/of een andere dergelijke meedoenregeling).
Sportkracht12 gelooft dat intensieve(re) samenwerking tussen de buurtsportcoaches en welzijns- en onderwijsorganisaties eraan kan bijdragen dat de jongeren met een vluchtelingenstatus blijven bewegen. De buurtsportcoach is met diens netwerk uitermate geschikt om, samen met de jongeren, op zoek te gaan naar dé plek waar ze zich thuis voelen en kunnen blijven sporten en bewegen.
De provinciale sportorganisaties zijn, door hun netwerk en ervaring, uitermate geschikt om binnen de provincies de rol als provinciaal coördinator uit te voeren. Ze dienen als een verbinder en vertaler van landelijke projecten naar (passende) lokale uitvoering. Andersom kunnen zij, door hun contact met de lokale uitvoering, op landelijk niveau (praktische) verbeterslagen doorvoeren. De provinciale sportorganisaties vinden samenwerking in Sportkracht12 en hierdoor zijn er korte lijntjes tussen de provinciaal coördinatoren van dit project. Bijvoorbeeld om onderling ervaringen en kennis te delen en een bijdrage te leveren aan de uitvoering van het project.
Na maanden van onzekerheid over het voortbestaan van Maatschappelijke Diensttijd, kwam begin dit jaar goed nieuws naar buiten: we gaan door! Dit betekent dat er een mogelijkheid is dat het project Wereldmeiden – Wereldgozers MDT ook vanaf 2026 doorgang blijft vinden. Hiervoor wordt op dit moment door Huis voor Beweging een aanvraag geschreven. Sportkracht12 hoopt dat dit project ook in 2026 doorgang blijft vinden.
“Het is belangrijk dat projecten als Wereldmeiden – Wereldgozers blijven bestaan. Jongeren nemen namelijk vanuit hun eigen persoonlijke ambities deel aan dit project. We zien hierbij lokaal prachtige resultaten ontstaan, waarbij jongeren met een migratieachtergrond en de Nederlandse jongeren samenwerken, samen sporten en bewegen en elkaar en elkaas cultuur (beter) leren begrijpen”,
Anneke Neijenhuis, provinciaal coördinator Gelderland
Maatschappelijke Diensttijd (MDT) is een initiatief van de Nederlandse Rijksoverheid, in samenwerking met jongeren en organisaties uit verschillende sectoren van de samenleving. Dit initiatief daagt jongeren uit om zich in te zetten voor de maatschappij, terwijl zij tegelijkertijd persoonlijke vaardigheden ontwikkelen en hun netwerk uitbreiden. Meer informatie over Maatschappelijke Diensttijd vind je hier.
Het project Wereldmeiden – Wereldgozers is één van de vele landelijke projecten die via (het netwerk van) Sportkracht12 provinciaal en lokaal succesvol wordt uitgerold. Heb jij als landelijke partij een project dat je provinciaal of lokaal succesvol tot uitvoering kan brengen? Wij helpen je graag verder! Neem hiervoor contact met ons op via info@sportkracht12.nl
Vanuit het expertteam Inclusie en Diversiteit zetten verschillende (sport)professionals zich dagelijks in om te zorgen dat iedereen in Nederland een fijne plek heeft om in beweging te komen. Dat is belangrijk, want sporten en bewegen is (nog steeds) niet voor iedereen een vanzelfsprekendheid. Er zijn heel veel mensen die (in mindere of meerdere mate) drempels ervaren om in beweging te komen. Deze drempels zijn verschillend van aard, bijvoorbeeld omdat meedoen financieel niet haalbaar is. Of omdat de sportaccommodatie niet toegankelijk is voor iemand met een fysieke beperking of omdat er op de club te veel gebeurt om rustig te kunnen sporten of bewegen zonder overprikkeld te raken. Gelukkig kunnen we als sportprofessionals en sport- en beweegaanbieders bijdragen aan een fijne sport- en beweegomgeving voor iedereen.
Zo ook voor mensen met een hersenaandoeningen zoals Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH), AH(H)D, een angststoornis of depressie of een burn-out. In Nederland heeft bijna 1 op de 4 mensen een hersenaandoening, zo blijkt uit onderzoek van de Hersenstichting. Van die bijna vier miljoen mensen met een hersenaandoening, heeft een groot deel last van overprikkeling. En dat is niet vreemd, want het aantal prikkels dat onze hersenen dagelijks verwerkt is anno 2025 net zo hoog als het totaal aantal prikkels dat in het hele jaar 1800 moest worden verwerkt. De Hersenstichting vertelt daarbij dat er naar verwachting jaarlijks 130.000 tot 160.000 mensen bijkomen met een hersenaandoening of –letsel. In dit artikel staan we samen met Sanne van Mierlo (expert inclusief sporten & bewegen bij SSNB, lid van expertteam Inclusie & Diversiteit én ontwikkelaar van de scholing Prikkelarm Sporten & Bewegen) o.a. stil bij het belang van prikkelarm sporten en bewegen en het belang voor sportprofessionals kennis over dit thema te hebben.
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat bewegen een positief effect heeft op prikkelgevoeligheid. Daarnaast onderschrijven succesverhalen van inwoners, zoals die op de website van Uniek Sporten Brabant, de meerwaarde van prikkelarm sport- en beweegaanbod voor mensen die dit nodig hebben. Bewegen zorgt namelijk voor ontspanning (in het hoofd) door inspanning (in het lijf). Door kleine aanpassingen te doen bij bestaand sport- of beweegaanbod, wordt dit aanbod vervolgens al snel toegankelijk voor een (nog) grotere groep mensen.
Niet alleen het bewezen effect, maar ook een stijgende behoefte aan prikkelarm sport- en beweegaanbod, was voor Uniek Sporten Brabant een mooie aanleiding om aan de slag te gaan met dit onderwerp. Via Uniek Sporten Brabant (een initiatief van de provincie Noord-Brabant waarvoor SSNB ieder jaar verschillende opdrachten uitvoert) werd onderzoek gedaan met als centrale vraag: wat is er binnen onze provincie al op het gebied van prikkelarm sporten en bewegen en waar liggen welke behoeften?
Om (de kansen van) het prikkelarme sportaanbod in kaart te brengen, heeft SSNB vervolgens gesprekken gevoerd. Deze gesprekken waren zowel met sportaanbieders die wél al prikkelarm sport- of beweegaanbod hebben, als aanbieders die interesse hebben om prikkelarm aanbod op te zetten en aanbieders die hier nog niet klaar voor zijn (bijvoorbeeld omdat er andere zaken zijn die de voorrang verlenen). Ondanks de verschillende behoeften rondom prikkelarm aanbod was er één gemene deler: er was meer kennis nodig rondom dit onderwerp.
Na het succesvol aanvragen van een subsidie bij de Hersenstichting, werd vervolgens een training ontwikkeld en als pilot in Noord-Brabant uitgevoerd.
Sanne van Mierlo:
“Het doel van deze scholing is om 1) de deelnemers kennis te geven over de basisprincipes van prikkelverwerking en overprikkeling, 2) de deelnemers te leren hoe overprikkeling voor mensen kan zijn door middel van het inzetten van en ervaringsdeskundige en 3) de deelnemers vooral heel veel (praktische) tips mee te kunnen geven hoe zij de sport- en beweegomgeving prikkelvriendelijker kunnen maken”.
De pilot in Noord-Brabant, die bestond uit vier 4 gratis trainingen, was een groot succes. Zo gaf één van de deelnemers aan:
“De scholing geeft mij op een simpele manier informatie waarmee ik naar anderen toe kan gaan om samen met hen zorg te dragen voor het prikkelarmer maken van sport en bewegen zodat iedere inwoner mee kan doen”
Na de positieve ervaringen in Brabant, nam ook de vraag in de rest van het land toe. “Wij merken dat de landelijke behoefte naar scholing op dit thema steeds groter wordt. We ontvangen namelijk steeds meer verzoeken vanuit verschillende uithoeken van Nederland. Het onderstreept voor ons de behoefte en zijn dan ook druk bezig om de scholing zo snel mogelijk succesvol landelijk uit te rollen”, aldus Sanne.
Doordat Sportkracht12 het landelijke dekkende netwerk heeft én iedere provinciale sportorganisatie één of meerdere strategische experts en/of uitvoerende sportprofessionals op dit thema in dienst heeft, biedt dit een mooi platform en netwerk om deze scholing vanaf begin 2025 zo snel mogelijk landelijk uit te rollen.
Daarbij wordt ervoor gezorgd dat er in het hele land voldoende gekwalificeerde trainers zijn die de scholing mogen verzorgen. Hiervoor vond begin maart 2025 een train-de-trainer cursus plaats wat zorgde voor maar liefst 19 nieuwe trainers verspreid over het hele land die deze scholing vanaf nu mogen verzorgen.
In 2025 wordt in iedere provincie de scholing eenmalig gratis aangeboden. De training richt zich voornamelijk op buurtsportcoaches, trainers bij sport- en beweegaanbieders en andere sportprofessionals. In de meeste regio’s worden de specifieke datum op dit moment gepland. Voor meer informatie verwijzen we je dan ook door naar de provinciale sportorganisatie in jouw provincie.