In Noord-Nederland draait sinds enkele jaren de leerlijn Bewegen In de Openbare Ruimte (BIOR). Deze leerlijn helpt professionals bij het vormgeven van een buitenruimte die uitnodigt om in beweging te komen. Wat begon als een regionale aanpak binnen Kennislab BIOR Noord – een BIOR-platform ontstaan uit een samenwerking tussen SportDrenthe, Huis voor de Sport Groningen, Sport Fryslân en de Hanze – groeit ondertussen uit tot een landelijke aanpak. Ook andere provinciale sportorganisaties bieden inmiddels de leerlijn aan.
Van praktijkvraag naar kennisaanbod
Het beweegvriendelijk inrichten van de openbare ruimte is een relatief nieuw beleidsterrein, dat is ontstaan vanuit een groeiende behoefte in de praktijk. Professionals uit uiteenlopende werkvelden zagen het belang en de meerwaarde van de beweegvriendelijke ruimte, maar misten kennis en handvatten om dit toe te kunnen passen in hun dagelijks werk. De ontwikkeling van de leerlijn BIOR bood hierin uitkomst. Deelnemers gaan hierin actief aan de slag met een eigen casus en krijgen concrete tools aangereikt. Een deelnemer verwoordde zijn ervaring treffend:
“De leerlijn BIOR laat zien hoe complex het proces kan zijn van het inrichten van de buitenruimte. Fijn om dan concrete handvatten en een stappenplan mee te krijgen.”
Voor en door professionals uit meerdere domeinen
De leerlijn richt zich op professionals die direct of indirect bijdragen aan de inrichting van de openbare ruimte of aan het stimuleren van bewegen. Denk aan beleidsadviseurs sport, buurtsportcoaches en gezondheidsbevorderaars, maar juist ook aan verkeerskundigen, groenvoorzieners, stedenbouwkundigen en sociaal werkers. En die verbreding lukt steeds beter.
“Bij de laatste edities in het noorden zagen we deelnemers uit de groenvoorziening, het sociaal domein en de wijkcoördinatie aansluiten. Die mix zorgt voor waardevolle inzichten,” aldus de organisatie van de leerlijn.
Waarom deze kennis ertoe doet
Het belang van beweegvriendelijke openbare ruimte wordt onderstreept door landelijke ontwikkelingen. De algehele gezondheid van Nederlanders staat onder druk, motorische vaardigheden nemen af en overgewicht neemt toe. Tegelijkertijd neemt ongeorganiseerde sport in omvang toe. Hierom is een goed ingerichte buitenruimte cruciaal. Maar omdat dit onderwerp meerdere beleidsvelden raakt – van gezondheid tot infrastructuur, en van natuur tot leefbaarheid – is het essentieel dat op elk van die terreinen mensen werken die het belang van bewegen herkennen en meewegen in hun beslissingen.
De impact reikt vervolgens verder dan het uitvoeren van beleid. Voor inwoners betekent het bijvoorbeeld dat ze mogen meedenken over hun eigen leefomgeving. Het betrekken van bewoners in de planvorming leidt namelijk tot meer draagvlak en betere aansluiting op lokale behoeften. Dat vergroot de kans dat de voorzieningen vervolgens ook daadwerkelijk gebruikt worden. “Door het gezamenlijk proces groeit het vertrouwen en de motivatie van mensen om ook echt te blijven bewegen,” aldus een van de begeleiders van de leerlijn.
De verbindende rol van Sportkracht12
Sportkracht12 speelt een belangrijke rol in de doorontwikkeling en verspreiding van de leerlijn. Als landelijk netwerk van provinciale sportorganisaties verbindt het verschillende regio’s en maakt het mogelijk om kennis en ervaringen te delen. Wat in Groningen wordt geleerd, kan dus ook snel(ler) in Zuid-Holland worden toegepast. Die kruisbestuiving zorgt voor een sterke inhoudelijke basis én een leerlijn die steeds verder evolueert.
De leerlijn wordt op dit moment aangeboden door onder andere de provinciale sportorganisaties in Groningen, Friesland, Drenthe, Gelderland, Noord-Brabant en Noord- en Zuid-Holland. Ook het programma LAB (Landelijke Academie Buurtsportcoaches) en diverse onderwijsinstellingen zijn betrokken bij de inhoud en uitvoering van de leerlijn.
Trots en blik op de toekomst
De organisatoren in Noord-Nederland zijn vooral trots op de diversiteit onder de deelnemers: “Dat we nu ook mensen bereiken uit andere domeinen dan sport en bewegen is een belangrijke stap vooruit. Want als ook de stedenbouwkundige of groenbeheerder het belang van een beweegvriendelijke omgeving omarmt, dan komt er echt beweging in het beleid.”
De ambitie is helder: de leerlijn nog toegankelijker maken voor professionals met uiteenlopende achtergronden en verder ontwikkelen richting landelijke opschaling. Want hoe meer disciplines het gedachtegoed van BIOR omarmen, hoe beweegvriendelijker we samen Nederland maken en houden.