Twee jaar geleden is de Gelderse Sport Federatie (GSF) gestart met een nieuw programma genaamd Gezond door Sport en Bewegen. Samen met Rosa Holtslag-Roelvink (programma- en projectleider van het thema Gezond door Sport en Bewegen bij de GSF) leggen we in dit artikel uit wat dit programma inhoudt, waarom inzetten op preventie en gezondheid belangrijk(er) wordt én hoe Sportkracht12 kansrijke projecten binnen dit thema landelijk kan uitrollen.

Het programma Gezond door Sport en Bewegen kent grofweg twee pijlers:

  1. het vergroten van de inzet van bewegen als medicijn
  2. het verbeteren van de samenwerking tussen sport, en zorg en welzijn

‘’Van sport en bewegen word je gezonder dan van zorg”

Rosa Holtslag-Roelvink, Gelderse Sport Federatie

 Het effect van bewegen als medicijn

Wij geloven in de preventieve kracht van sport en bewegen. Dit om zowel ziekte als zorg te ontlasten en te voorkomen, als om vitaler een operatie tegemoet te treden, verergering van ziekte af te wenden en/of nog sneller te herstellen. De wijk en het zorglandschap zien we als belangrijke vindplek voor doelgroepen waarvoor meer bewegen goed zou kunnen werken, maar die wel een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken.

De beweegcoach vormt in die steun een belangrijke schakel. Juist voor diegene die niet bekend zijn met sport en bewegen, die drempels ervaren of waarvoor het aanbod nog niet toereikend is. De beweegcoach schakelt met zowel inwoners als professionals uit eigen én andere domeinen om de (verwijs)ketens te ontsluiten, beweegaanbod in kaart te brengen en nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Het is iemand die de tijd heeft een persoonlijk gesprek te voeren en maatwerk te leveren. Daarnaast is de beweegcoach een verbinder en brenger van het goedkoopste medicijn tegen chronische aandoeningen en mentale- en leefstijlgerelateerde ziekten.

Kansen voor het oprapen

Met het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) liggen veel kansen voor de sport- en beweegsector voor het oprapen. Maar ondanks dat in elke ketenaanpak sport en bewegen een cruciale rol kan spelen, heeft nog niet elke gemeente een beweegcoach (of beweegmakelaar) optimaal gefaciliteerd of überhaupt in dienst. Terwijl, zoals eerder gezegd, deze beweegcoach juist het maatwerk kan leveren en de meest kwetsbare en inactieve inwoners in beweging kan krijgen. Uiteindelijk gebeurt het namelijk allemaal lokaal en dicht bij huis, in de leefomgeving van de inwoner.

Het wel of niet inzetten van een beweegcoach brengt vaak vraagstukken met zich mee als capaciteit en middelen. We begrijpen dat natuurlijk, maar zien liever dat er van tevoren al goed wordt nagedacht over de lange termijn visie. De inzet van de beweegcoach(es) kan hier dan een logisch vervolg op zijn. Het zit hem meer in het durven maken van bepaalde keuzes, een bredere kijk op gezondheid aanmeten en/of creatief en slimmer met budgetten omgaan.

Rosa:

‘’IZA en zorgtransformatie gaat niet alleen om een andere inrichting van het zorgdomein, maar ook over het durven overhevelen van middelen van zorg naar preventie en welzijn’’

 Inspirerend voorbeeld vanuit Gelderland

Sportkracht12, en daarmee de 12 provinciale sportorganisaties die hierbinnen samenwerken, willen natuurlijk een bijdrage leveren aan belangrijke maatschappelijke uitdagingen, zoals de steeds hogere zorgkosten en het stijgend aantal chronische, mentale en leefstijl gerelateerde aandoeningen. Sport en bewegen is hierin een effectieve en goedkope oplossing waar inwoners zelf de sleutel tot hebben.

 Provinciale sportorganisaties kunnen hierin een (grote) rol spelen. Zo ziet ook de Gelderse Sport Federatie, zich als spelmaker,  aanvoerder, aanjager, verbinder en uitvoerder binnen de provincie Gelderland, in diens regio’s en gemeenten. Binnen hun programma Gezond door Sport en Bewegen zijn ze de afgelopen tijd diverse kansrijke samenwerkingen, pilots en projecten gestart:

Deze projecten hebben allemaal als doel nog meer mensen in beweging te brengen. Mensen die we door de samenwerking met zorgpartijen veel beter weten te bereiken of waar we in opdracht van deze partners extra in kunnen investeren. We pakken dan de rol van kwartiermaker, netwerkmanager, procesbegeleider of projectleider. In deze opdrachten zie je echt de kracht van domeinoverstijgend samenwerken terugkomen.

Rosa:

‘’De oplossing voor minder zorgkosten en handen aan het bed is meer investeren in preventie. Sport en bewegen is het goedkoopste medicijn’’

 De kracht van Sportkracht12

Door de samenwerking van alle provinciale sportorganisaties binnen Sportkracht12 kunnen kansrijke initiatieven en projecten, zoals die van de Gelderse Sport Federatie, bij succes worden opgeschaald naar landelijk niveau. De professionals binnen de provinciale sportorganisaties spreken hun collega’s uit het land, via zogenoemde expertteams, gedurende het jaar geregeld. Ook het expertteam Preventie & Gezondheid komt regelmatig bij elkaar en hierdoor zijn de lijnen kort. Zodra een project of dienst in een bepaalde provincie goed werkt, hebben we heel vlot de mogelijkheid om dit naar het volgende niveau te brengen en deze landelijk uit te rollen. Het vinden van de juiste samenwerking en financiering heeft daarbij altijd onze aandacht. Dit is soms een uitdaging, maar die gaan we graag samen aan!  

Relevante artikelen en bronnen

Ben je na het lezen van dit artikel op zoek naar meer informatie rondom het thema preventie en gezondheid? Wij helpen je graag een eind op weg: